Η έλλειψη ρευστού φέρνει distress funds
Οι συζητήσεις, οι ενδιαφερόμενοι και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των επαφών που έγιναν Του Ανεστη Nτοκα
Τουλάχιστον δύο μεγάλοι εισηγμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για να μεταβιβάσουν ακόμη και την καταστατική μειοψηφία (33%) σε ξένα επενδυτικά funds προκειμένου να διασφαλισθεί το επιχειρηματικό τους μέλλον. Ο πρώτος προέρχεται από τη βαριά βιομηχανία της χώρας και ο δεύτερος αποτελεί ηγέτιδα δύναμη στον καταναλωτικό κλάδο.
Οι δύο οικογένειες που τους ελέγχουν, έχοντας αντιληφθεί από το ξεκίνημα του 2011 το εύρος της ύφεσης που σαρώνει τον επιχειρηματικό ιστό της χώρας, κινήθηκαν συντεταγμένα για την αναζήτηση αξιόπιστων επενδυτών, που θα προσφέρουν κεφάλαια, τα οποία είναι απαραίτητα για να εξέλθουν αλώβητοι από την εγχώρια οικονομική κρίση που έχει εισέλθει στον πέμπτο χρόνο.
Πολλοί Ελληνες επιχειρηματίες εκφράζουν ανοιχτά πλέον την απαισιοδοξία τους για το μέλλον της χώρας, καθώς θεωρούν ότι δύσκολα θα αποφευχθεί η χρεοκοπία, ενώ ακόμα περισσότεροι είναι οι επιχειρηματίες που φοβούνται για την επόμενη μέρα της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Οπως δήλωσε στην «Κ» πρόεδρος εισηγμένης από τον κλάδο των μετάλλων, «μόνο όσες επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια, είτε μέσω δανεισμού είτε μέσω εισόδου αγοραστή στο μετοχικό τους κεφάλαιο, θα μπορέσουν να εξέλθουν από την κρίση. Οι υπόλοιπες θα δώσουν μάχη επιβίωσης». Οπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς, η στροφή 180 μοιρών που επιχειρούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό είναι κίνηση διάσωσης, βλέποντας την εικόνα κινούμενης άμμου που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία.
Την ίδια στιγμή, πυκνώνουν οι εμφανίσεις hedge fund, τύπου distressed securities (κεφάλαια που αγοράζουν μετοχές, δικαιώματα και δάνεια από εταιρείες που αντιμετωπίζουν ενδεχόμενη χρεοκοπία). Αυτή την εβδομάδα τέτοιες συναντήσεις έγιναν στην Αθήνα, με πρωτοβουλία της JP Morgan. H πιστωτική ασφυξία οδηγεί πλήθος επιχειρήσεων στην αναζήτηση της λύσης της πώλησης ή της μείωσης της συμμετοχής των βασικών μετοχών, προκειμένου να περισωθούν περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, είναι σαφές ότι προβλήματα ρευστότητας αρχίζουν να αντιμετωπίζουν ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις. Και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά τα ξένα χαρτοφυλάκια, τα οποία επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία.
Προς το παρόν βέβαια δεν κλείνονται συμφωνίες, καθώς αναμένεται η ενεργοποίηση του πακέτου στήριξης, αλλά είναι σαφές ότι οι κινήσεις θα επιταχυνθούν αμέσως μετά. Και αυτό διότι οι εταιρείες θα βρίσκονται σε περίοδο άσκησης μέγιστων πιέσεων, ενώ τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια θα μπορούν να ποντάρουν σε μεγάλα κέρδη, όχι μόνο από κινήσεις αναδιάρθρωσης και ενίσχυσης ρευστότητας των εταιρειών, των οποίων θα αποκτήσουν τον έλεγχο, αλλά και στη μακροοικονομική ανάκαμψη.
Η κινητικότητα των distress funds εντοπίζεται σε κλάδους για τους οποίους υπάρχει ενδιαφέρον, αλλά και υφίστανται μεγάλα προβλήματα. Είναι οι κλάδοι του real estate, των ξενοδοχείων, των κατασκευών και της λιανικής πώλησης. Τα προβλήματα των εταιρειών προκύπτουν από το πρόβλημα χρηματοδότησης που παρατηρείται τον τελευταίο χρόνο, σε συνδυασμό με την υποχώρηση του κύκλου εργασιών.
Για παράδειγμα, στον κλάδο του retail απειλείται η επιβίωση πλήθους εταιρειών, οι οποίες ήδη δυσκολεύονταν με τη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης στο παρελθόν. Σε αυτές, το σφίξιμο της τραπεζικής κάνουλας προκαλεί έμφραγμα ρευστότητας και οδηγεί στην κατάρρευση. Στο real estate είναι προφανές ότι στο «κόκκινο» βρίσκονται επιχειρήσεις που είχαν σε εξέλιξη επενδυτικά σχέδια και οι τράπεζες πάγωσαν τη χρηματοδότηση, ενώ στα ξενοδοχεία η πτώση του τουρισμού φέρνει στο «κόκκινο» επιχειρήσεις με προβληματικό κεφάλαιο κίνησης. Τραγική είναι η κατάσταση στον κλάδο των κατασκευών και ειδικά στις εταιρείες που είχαν κάνει ανοίγματα σε έργα του Δημοσίου.
Τα distress funds είναι προφανές ότι ενδιαφέρονται για επενδύσεις σε εταιρείες που έχουν προοπτική να ανακάμψουν, αλλά έχουν πρόβλημα χρηματοδότησης των σχεδίων τους. Στόχος τους είναι η απόκτηση του μετοχικού ελέγχου αυτών των εταιρειών, πολλές φορές έναντι πινακίου φακής, ενώ η «υπόσχεση» προς τους λοιπούς μετόχους είναι ότι από το μηδέν που φέρνει η κατάρρευση μιας εταιρείας μπορεί στο μέλλον να έχουν κάποιο όφελος.
Bασική προτεραιότητα οι περικοπές
Η εξαγορά μιας εταιρείας από ένα distress fund συνήθως οδηγεί σε πλήρη αναδιοργάνωση, η οποία περιλαμβάνει από την πώληση δραστηριοτήτων και παγίων μέχρι και μεγάλες περικοπές προσωπικού, που θεωρούνται από τους νέους ιδιοκτήτες απαραίτητες για την ανάκαμψη. Τα distress funds και τα hedge funds ανέρχονται σε χιλιάδες και οι έδρες τους βρίσκονται στις οικονομικές μητροπόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής, ενώ η «χρηματιστηριακή δύναμη πυρός» που διαθέτουν ανέρχεται σε τρισ. ευρώ. Αυτό τους επιτρέπει και να κερδοσκοπήσουν, αλλά και να διεκδικήσουν επιχειρηματικούς στόχους ανάμεσα στους οποίους και τράπεζες.
Ηδη, οι περισσότερες ρωσικές τράπεζες ουσιαστικά «κτίστηκαν» τη δεκαετία του ’90 μέσω χρηματοδοτήσεων από τέτοια funds. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, το ολλανδικό fund Limneus που έκανε πρόσφατα την εμφάνισή του και τοποθετείται στις ιχθυοκαλλιέργειες, ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Επαφές έχουν γίνει με ομίλους στον κλάδο Υγείας και διαγνωστικών κέντρων, τεχνικές εταιρείες (εισηγμένες και μη), χημικές, μικρές εταιρείες τηλεπικοινωνιών κ.λπ.
|