Ανοικτή πληγή οι προθεσμιακές

Απώλειες εσόδων 1,5 δις ευρώ για τις τράπεζες από την διατήρηση των υψηλών επιτοκίων στις καταθέσεις. Σταθερά άνω του 4% τα επιτόκια ανεβάζοντας και το κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά .


Του Κ. Παπαγρηγόρη

Όφελος της τάξης των 1,5 με 2 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα είχε το εγχώριο τραπεζικό σύστημα από τη μείωση μόνο κατά μία μονάδα του επιτοκίου που δίνεται στις προθεσμιακές καταθέσεις.
Τα επιτόκια παραμένουν "καρφωμένα" εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες στο επίπεδο του 4% και άνω, πιέζοντας την κερδοφορία των τραπεζών και κυρίως ανεβάζοντας τα επιτόκια δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες.

Η διαφορά του επιτοκίου στις προθεσμιακές καταθέσεις με το διατραπεζικό επιτόκιο χορηγήσεων Euribor 3μήνου υπερβαίνει τις 2,5 μονάδες. Οι τράπεζες δηλ. "αγοράζουν" μέσω των καταθέσεων 2,5 μονάδες ακριβότερα το χρήμα απ' ότι το "πουλάνε" μέσω των χορηγήσεων και μάλιστα παρά τις επανειλημμένες συστάσεις του Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος για αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων προκειμένου εν συνεχεία να μειωθούν προς όφελος των δανειοληπτών και αυτά των καταθέσεων.

Καθώς σε μέσα επίπεδα, τα επιτόκια στις καταθέσεις προθεσμίας βρίσκονται στο euribor συν 3%, ο εκτιμώμενος από τις τράπεζες "καλύτερος" δανειολήπτης θα πληρώσει τουλάχιστον euribor συν 4% ώστε να ενσωματωθεί στο επιτόκιό του, το κόστος του χρήματος, το λειτουργικό κόστος της τράπεζας και κάποιο κέρδος.
Μια μικρομεσαία επιχείριση για να δανειστεί θα κληθεί να καταβάλλει στην καλύτερη περίπτωση επιτόκιο στο euribor πλέον 5,5% με 6% με αποτέλεσμα το κόστος να γίνεται απαγορευτικό, εμποδίζοντας έτσι την αναγκαία ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας.

Στρέβλωση με ολέθριες συνέπειες

Κορυφαίος τραπεζίτης δεν κρύβει την έντονη ενόχλησή του για το όλο θέμα, χαρακτηρίζοντας το ως στρέβλωση που απειλεί σοβαρά την υγεία και την ισχύ του τραπεζικού συστήματος. Είναι χαρακτηριστικό τονίζει ότι εάν οι τράπεζες συρρίκνωναν την διαφορά των 2,5 μονάδων στο spread καταθέσεων - χορηγήσεων κατά 1 μονάδα, αυτό σε μια δεξαμενή προθεσμιακών καταθέσεων ύψους 150 δις. ευρώ, αυτομάτως μεταφράζεται σε έσοδα 1,5 δις. ευρώ για το πιστωτικό σύστημα, τα οποία θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κερδοφορία και κυρίως να μειώσει το κόστος χρήματος για τους δανειζόμενους. Με δεδομένη την χαμηλή πτήση των κερδών που κατέγραψαν οι ελληνικές τράπεζες το 2010, είναι φανερή η θετική επίδραση που θα είχε η αποκλιμάκωση του κόστους καταθέσεων.

Κοινώς οι τράπεζες επιλέγουν συνειδητά να γράφουν σημαντικές ζημιές λόγω των υπέρογκων εξόδων από τόκους που επιβαρύνονται από τις προθεσμιακές καταθέσεις, μη μπορώντας να διαχειριστούν τον ανταγωνισμό για τον έλεγχο της καταθετικής τους βάσης.

Χωρίς αντίκρισμα

Μάλιστα το ζήτημα αποκτά ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς παρά την διατήρηση των επιτοκίων των προθεσμιακών καταθέσεων σε υψηλά επίπεδα καθ' όλη την διάρκεια του 2010 - άνω του 3,5% κατά μέσο όρο και άνω του 5% σε μεμονωμένες περιπτώσεις τραπεζών - δεν κατέστη εφικτή η διατήρηση της αποταμιευτικής βάσης του πιστωτικού συστήματος, καθώς η εκροή των καταθέσεων υπερέβη για την προηγούμενη χρήση τα 30 δις. ευρώ, ενώ ήδη περί τα 6 δις. ευρώ είναι οι εκροές του πρώτου διμήνου του 2011

Την ίδια στιγμή η ανησυχία εντείνεται και από το γεγονός ότι σε συνθήκες περιορισμένης ρευστότητας για το τραπεζικό σύστημα, δεν αναμένεται αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων ούτε για το πρώτο εξάμηνο του 2011. Πηγές χρηματοδότησης, πέραν της ΕΚΤ δεν υπάρχουν, οι επισφαλείς αυξάνονται συνεχώς, οι ξένοι οίκοι απειλούν με υποβαθμίσεις, ενώ και η εκροή καταθέσεων αναμένεται να συνεχιστεί και για την τρέχουσα χρήση με τις εκτιμήσεις των τραπεζών να κάνουν λόγω ότι ο πήχης των καταθέσεων αναμένεται να χαμηλώσει για το 2011 κατά επιπλέον 15 - 20 δις. ευρώ.

Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει διαγνώσει εγκαίρως το πρόβλημα και έχει συστήσει κατ' επανάληψη στις τράπεζες να μειώσουν τα επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις χωρίς μέχρι στιγμής κάποιο αποτέλεσμα. Τα τραπεζικά επιτελεία αναγνωρίζουν την "ανοικτή πληγή" που έχουν μπροστά τους αλλά ταυτόχρονα αναγνωρίζουν ότι η ανασφάλεια για την συνεχή φυγή καταθέσεων και ο ανταγωνισμός για την διατήρηση της πελατειακής τους βάσης δεν τους αφήνουν πολλά περιθώρια επιλογών. "Οι ζημιές στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι προτιμότερες από την χαμηλή κεφαλαιακή επάρκεια" τονίζει χαρακτηριστικά έμπειρος τραπεζίτης.
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1