Στην υπηρεσία του… χρέους;
Ο ρόλος των οδικών αξόνων, τα σενάρια για προείσπραξη μελλοντικών εσόδων από διόδια, η παράταση της σύμβασης της Αττικής Οδού, η παραχώρηση της Εγνατίας. Στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων και στο εγχείρημα της μείωσης του τεράστιου δημόσιου χρέους οι μεγάλοι οδικοί άξονες φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο ρόλο. Και αυτό μπορεί να συμβεί, εάν ευσταθούν οι πληροφορίες της αγοράς και κατ' επέκταση γίνουν πράξη τα σχέδια του οικονομικού επιτελείου, με διάφορους τρόπους, όπως με αυτόν της προείσπραξης των εσόδων του Δημοσίου για τα επόμενα 20-30 χρόνια από μπίζνες όπως η εκμετάλλευση των αυτοκινητοδρόμων, με την παράταση της σύμβασης για την Αττική Οδό, την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού σε ιδιώτες.
Ως προς το θέμα της προείσπραξη των εσόδων, και μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις για τον στόχο των 50 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορεί το σενάριο που θέλει το δημόσιο να αξιοποιεί νωρίτερα μελλοντικά του έσοδα. Και σαν μία εκδοχή προβάλλεται η σύσταση εταιρείας που θα λάβει ως "προίκα" τα μελλοντικά έσοδα, δηλαδή το μερίδιο του δημοσίου, από τα διόδια μέσω της εκμετάλλευσης των αυτοκινητόδρομων. Όπως για παράδειγμα τους οδικούς άξονες που υλοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης, δηλαδή τους "Κόρινθος - Πάτρα", "Μαλιακός - Κλειδί", "Κόριθνος - Τρίπολη, Ιόνια Οδός, Ε 65. Αυτή η εταιρεία θα μπορεί να πουληθεί σε επενδυτές με ένα ποσοστό έκπτωσης στο οποίο θα περιέχεται το ρίσκο της επένδυσης σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Βέβαια, αυτό θα σημαίνει ότι το Δημόσιο θα προεισπράξει τώρα που "καίγεται" έσοδα;, αλλά στο μέλλον θα χάσει αυτό το δικαίωμα για τα επόμενα 25-30 χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στους παραπάνω οδικούς άξονες το δημόσιο σε βάθος χρόνου θα βρεθεί να εισπράττει την μερίδα του λέοντος των διοδίων, αρχικά σε ποσοστό 65%-80% και προς το τέλος της σύμβασης σε επίπεδα άνω του 90%, κατά μέσο όρο, για κάθε άξονα. Δηλαδή θεωρητικά θα λάβει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, ίσως και άνω των 20 δις ευρώ συνολικά.
Για παράδειγμα, η Ολυμπία Οδός (Κόρινθος-Πάτρα) θα πρέπει το 2021 να καταβάλλει στο δημόσιο το 62,64% των εσόδων της, το ύψος των οποίων ανέρχεται στο 89,18% στο τέλος της συμβατικής περιόδου. Από την Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός-Κλειδί) το κράτος θα εισπράττει από το 2013 το 65,7% των εσόδων της, μέγεθος το οποίο έως το 2037 διαμορφώνεται στο 93%. Η Νέα Οδός (Ιόνια Οδός και εκμετάλλευση της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας) θα εισφέρει από το 2014 στο δημόσιο το 81,90% των εσόδων της, ποσοστό που έως το τέλος της συμβατικής περιόδου αυξάνεται στο 93% κ.λπ.. Δηλαδή, τα έσοδα αυτά θα αρχίσουν να αποδίδονται σταδιακά και σε βάθος 30ετίας με το ποσοστό του Δημοσίου να αυξάνει με την παρέλευση των ετών.
Πάντως, εδώ υπάρχει ένα ερωτηματικό που εγείρεται από το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαπραγμάτευση του Δημοσίου με τους κατασκευαστές ώστε να προκύψει μείωση των διοδίων σε αυτούς τους οδικούς άξονες ή και επιμήκυνση του χρόνου εκμετάλλευσης των συμβάσεων από τις κοινοπραξίες.
Επιπρόσθετα, όπως έχουμε αποκαλύψει παλιότερα, αλλά και ως ενδεχόμενο υπάρχει στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, στην κυβέρνηση σχεδιάζεται η παράταση της εκμετάλλευσης της σύμβασης για την Αττική Οδό για τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ υπάρχει εισήγηση προς τον κ. Ρέππα αυτό να γίνει με απευθείας ανάθεση, και με υποχρέωση της κοινοπραξίας να βελτιώσει σημεία του υφιστάμενου οδικού δικτύου και να επεκτείνει κάποια τμήματα. Κίνηση από την οποία στο οικονομικό επιτελείο αναμένουν την είσπραξη εσόδων.
Παράλληλα, στο επικαιροποιημένο μνημόνιο αναγράφεται και η δέσμευση της κυβέρνησης να συνάψει σύμβαση παραχώρησης με ιδιώτη για την Εγνατία Οδό, στην οποία σταδιακά θα μπούνε κάποιοι σταθμοί διοδίων με σκοπό σε βάθος χρόνου να λειτουργούν ηλεκτρονικά διόδια. Πάντως, πληροφορίες αναφέρουν ότι ίσως στο "πακέτο" της Εγνατίας να μπούνε τόσο η κατασκευή κάποιων κάθετων οδικών αξόνων όσο και η εμπορική εκμετάλλευση εκτάσεων και υποδομών γύρω από τον οδικό άξονα.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1
