Πολλαπλές πιέσεις στην ελληνική τραπεζική αγορά
Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου 2009 07:00
Πολλαπλές πιέσεις ασκούνται την παρούσα περίοδο στις τράπεζες, τόσο εν όψει της «στρατηγικής εξόδου» που προαναγγέλλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και από νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στο τραπεζικό σύστημα.
Ο προβληματισμός της ΤτΕ είναι εάν θα είναι δυνατή και ομαλή η υποκατάσταση των περίπου 41 δισ. ευρώ που αντλήθηκαν μέσω ΕΚΤ.
Ενώ οι συνθήκες ρευστότητας βελτιώνονται και αυτό δείχνουν οι κινήσεις της ΕΚΤ να προετοιμάζει την έξοδο από τα έκτακτα μέτρα, στις εγχώριες τράπεζες ασκείται κριτική για τον βαθμό εξάρτησης από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, αλλά και το εάν έχουν ρεαλιστική στρατηγική εξόδου.
Παράλληλα, στην εγχώρια αγορά, μια σειρά από ρυθμίσεις που προωθούνται από την κυβέρνηση, εάν εφαρμοστούν με τον τρόπο που προτείνονται, ενδέχεται να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα και να οδηγήσουν τις τράπεζες σε εσωστρέφεια και συγκράτηση των χορηγήσεων, αντί στη ζητούμενη ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία.
Η ΕΚΤ έχει προδιαγράψει την έναρξη της διαδικασίας εξόδου και μόλις την Παρασκευή ο επικεφαλής της, Jean Claude Trichet, έκανε λόγο για την ανάγκη απόσυρσης της στήριξης, ούτως ώστε ο «ασθενής», εν προκειμένου το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, να μην γίνει «εξαρτημένος» από τα μέτρα. Είναι ενδεικτικό ότι τα πιστωτικά ιδρύματα με τη μεγαλύτερη έκθεση στη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ περιλαμβάνονται στη λίστα αυτών που στη Φραγκφούρτη χαρακτηρίζονται ακριβώς «οι εξαρτημένοι».
Στο πλαίσιο αυτό, οι κεντρικές τράπεζες και η Τράπεζα της Ελλάδος χτυπούν το καμπανάκι. Είναι ενδεικτικό ότι σε επιμέρους στοιχεία ήδη η ΕΚΤ γίνεται αυστηρότερη. Για παράδειγμα, την Παρασκευή, επίσης, εκδόθηκε απόφαση, που προβλέπει ότι θα ζητείται από την 1η Μαρτίου δεύτερη κατάταξη από οίκο αξιολόγησης για τους τίτλους που γίνονται δεκτοί ως collateral, κατάταξη που θα πληροί επίσης τις απαιτήσεις διαβάθμισης που έχουν τεθεί. Υπό αυτές τις συνθήκες, η τοποθέτηση των τίτλων με αυτόν τον τρόπο γίνεται ασύμφορη.
Προβληματισμός ΤτΕ
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν όντως αξιοποιήσει τη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ σε βαθμό πολύ υψηλότερο, διπλάσιο σχεδόν, από την αναλογία της χώρας στο ευρωσύστημα. Παρότι η απόσυρση των έκτακτων μέτρων από την ΕΚΤ θα είναι σταδιακή, ο προβληματισμός της ΤτΕ είναι εάν θα είναι δυνατή και ομαλή η υποκατάσταση των περίπου 41 δισ. ευρώ που αντλήθηκαν με αυτόν τον τρόπο.
Οι ίδιες οι τράπεζες, σε σχετικό επίσημο ερώτημα της κεντρικής τράπεζας, έχουν απαριθμήσει ως εναλλακτικές λύσεις την έκδοση ομολογιακών δανείων και covered bonds, καθώς και την αξιοποίηση των ομολόγων του Δημοσίου, ενώ έχουν επισημάνει κινήσεις σημαντικού περιορισμού της εξάρτησης που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα.
Ο προβληματισμός θεσμικών οργάνων και αναλυτών έχει να κάνει με το βαθμό και το χρόνο που θα ανοίξουν τελικώς οι αγορές, ώστε να αντλήσουν από εκεί χρηματοδότηση οι τράπεζες ή και με το πώς, ακόμη και εφόσον η λειτουργία αυτών είναι ικανοποιητική, κατορθώσουν οι ελληνικές τράπεζες να ανταγωνιστούν τους Ευρωπαίους που θα ρίξουν επίσης εκδόσεις τους στην αγορά το ίδιο διάστημα, πιθανόν, δε, με καλύτερη τιμολόγηση.
Παράγοντες της τραπεζικής αγοράς φαίνονται πάντως πιο αισιόδοξοι, επισημαίνοντας ότι η θέση σε λειτουργία από την ΕΚΤ χρονοδιαγράμματος εξόδου σημαίνει βελτίωση των συνθηκών στις αγορές.
Κρίσιμα ζητήματα, πέραν του βαθμού «έκθεσης» στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ, μπορεί να είναι τελικώς για κάθε τράπεζα χωριστά η χρήση των κεφαλαίων που αντλήθηκαν, δηλαδή αν αξιοποιήθηκαν για εργασίες money market και ομόλογα και είναι δυνατή η άμεση ρευστοποίησή τους ή για τη χορήγηση δανείων και λήξεις ομολόγων τους, όπως επίσης εάν, αντί να «προτιμήσουν» την ΕΚΤ, η στρατηγική κάποιων ομίλων περιλαμβάνει χρηματοδότηση με υψηλότερο ρίσκο.
Στο πλαίσιο αυτό, περισσότερο «επικίνδυνο» για την τραπεζική αγορά είναι το ενδεχόμενο να ξεκινήσει από ορισμένους προσφορά υψηλότερων επιτοκίων για την προσέλκυση καταθέσεων, κάτι που επισημαίνει και η Citi σε πρόσφατη έκθεσή της για τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο.
Πτώχευση - «Τειρεσίας»
Μεγαλύτερος είναι ο προβληματισμός που δημιουργείται στους κόλπους των τραπεζιτών από νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθούνται και ενδέχεται να προκαλέσουν κλυδωνισμό στο σύστημα.
Το γεγονός ότι περιλαμβάνονται στη διαδικασία πτώχευσης ιδιωτών τα στεγαστικά δάνεια «ανατρέπει» τις συνθήκες των τιτλοποιήσεων και καλυμμένων ομολογιών, επιβαρύνοντας τόσο το κόστος στη συγκεκριμένη κατηγορία δανείων, ώστε να τα κάνει ασύμφορα για τις τράπεζες.
Καθώς μάλιστα στη διαδικασία περιλαμβάνονται δάνεια από την 1/1/2008, ένα πρόσθετο ζήτημα είναι αυτό της αναθεώρησης των οικονομικών καταστάσεων, σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, όπως και της εξέλιξης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η ρύθμιση αυτή μπορεί εύκολα να οδηγήσει τις τράπεζες σε περιορισμό των εργασιών στο συγκεκριμένο τομέα, όπως επίσης οι προτεινόμενες ρυθμίσεις για τον «Τειρεσία», που περιορίζουν την πιστοληπτική εικόνα που μπορούν να έχουν οι τράπεζες, κάνοντάς τες πιο φειδωλές στη χορήγηση δανείων ή άλλες εργασίες. Πλήγμα στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας εκτιμάται ότι θα επιφέρει το «πάγωμα» χρεών από ενήμερα δάνεια.
Αποπληρωμή μετοχών Δημοσίου
Με τη δυναμική και όχι στατική εκτίμηση των παραγόντων, που επιτρέπουν την αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών του Δημοσίου, θα δοθεί το τελικό «πράσινο φως» από την ΤτΕ.
Με αφορμή την πρόθεση της Alpha Bank [ACBr.AT] να αποχωρήσει από το πακέτο των 28 δισ. ευρώ, η Κεντρική Τράπεζα έχει εγκρίνει την εξαγορά το νωρίτερο το Μάιο του 2010, αλλά σε κάθε περίπτωση πιστωτικού ιδρύματος θα συνυπολογίσει σειρά στοιχείων, μεταξύ των οποίων τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, καθώς και την ποιότητα των κεφαλαίων, τη ρευστότητα, την κερδοφορία, το επίπεδο προβλέψεων, όπως και το γενικότερο περιβάλλον και αυτά με δυναμική αντιμετώπιση και όχι μόνο κατά το χρόνο της αίτησης.
ΑΝΝΑ ΔΟΓΑ
http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1744755
