Όταν η ολιγωρία στις αποκρατικοποιήσεις κοστίζει

24/07/2012 - 09:00

Του Δημήτρη Γκιόκεζα

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία αποκαλύπτει το τεύχος του περιοδικού Economist αυτή την εβδομάδα. Τη μοναδική ίσως μέχρι στιγμής πραγματική αποκρατικοποίηση, αυτή των τεσσάρων Airbus της πρώην Ολυμπιακής, τα οποία είχαν περιέλθει στο κράτος μετά τη χρεοκοπία της και τα οποία πρόσφατα πούλησε η νέα κυβέρνηση. Μια ιστορία η οποία στοίχισε στο Δημόσιο περισσότερα από 150 εκ. σε διαφυγόντα έσοδα τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ γιγαντωνόταν η ελληνική κρίση. Γραφειοκρατικές δυσκολίες, συνδικαλιστική αντίδραση και έλλειψη πολιτικής βούλησης είχαν μπλοκάρει την πώλησή τους – μικρό, αλλά ενδεικτικό σημάδι της αδυναμίας της κρατικής δομής να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει την κρίση.

Υπουργική απόφαση

Ηταν αρκετή μια υπουργική απόφαση του νέου υπουργού Οικονομικών για να ξεμπλοκάρει η πώληση των τεσσάρων αεροσκαφών, τα οποία σάπιζαν από το 2009. Οπως αναφέρει το περιοδικό Economist (οι λεπτομέρειες στη στήλη Schumpeter του περιοδικού αυτής της εβδομάδας), τα τέσσερα αυτά Airbus είχαν περιέλθει στο ελληνικό Δημόσιο το 2009, μετά τη χρεοκοπία της πρώην Ολυμπιακής. Τότε, τα αεροσκάφη είχαν εκτιμηθεί από ανεξάρτητο οίκο εκτίμησης σε 45 εκ. δολάρια έκαστο, δηλαδή 190 εκ. δολάρια. Παρά τις προσφορές ιδιωτικών εταιρειών να μεσολαβήσουν για την πώλησή τους, το ελληνικό Δημόσιο προτίμησε να δημιουργήσει ειδικό κρατικό φορέα, προσλαμβάνοντας και το αντίστοιχο προσωπικό. Το 2010, λίγο πριν καταφύγουμε στο πρώτο μνημόνιο, μια μικρή γερμανική αεροπορική εταιρεία προσέφερε 23 εκ. για το καθένα, ποσό το οποίο ο ειδικός φορέας για την πώλησή τους αρνήθηκε κάτω από τις έντονες αντιδράσεις των συνδικαλιστών για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Αργότερα, το ίδιο έτος, νέα εκτίμηση της αξίας τους τα αξιολόγησε σε 18 εκ. δολάρια, λόγω της αδράνειάς τους στο έδαφος, της ελλιπούς συντήρησης, αλλά και του γεγονότος ότι η επιβράδυνση της παγκόσμιας αεροπορικής βιομηχανίας και η αύξηση της τιμής του πετρελαίου καθιστούσε τα συγκεκριμένα αεροσκάφη οικονομικά ασύμφορα στη χρήση. Τελικά, πριν από δύο εβδομάδες και αφού τα τέσσερα Airbus είχαν αφεθεί στη μοίρα τους, ο νέος υπουργός Οικονομικών αποδέχθηκε την προσφορά 40,6 εκ. δολαρίων από την αμερικανική εταιρεία Apollo Aviation, η οποία, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Economist, τα αγόρασε για να τα διαλύσει. Η συνολική απώλεια για το Δημόσιο ξεπερνάει τα 150 εκ. δολάρια, χωρίς να έχουν υπολογιστεί και τα έξοδα διοίκησης και προσωπικού του ειδικού φορέα ο οποίος είχε δημιουργηθεί. Περίπου δηλαδή τα μισά από τα ισοδύναμα μέτρα με τα οποία η σημερινή κυβέρνηση ασχολήθηκε για μια εβδομάδα προκειμένου να αποτρέψει τη μείωση των ειδικών μισθολογίων.

Ο υπουργός πωλητής αεροπλάνων

Το βασικό όμως το οποίο βγαίνει από το δημοσίευμα του Economist είναι η επιτακτική ανάγκη της εφαρμογής του Μνημονίου το οποίο έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές μας. Μπορεί οι αλλεπάλληλες μνημονιακές κυβερνήσεις των τελευταίων τριών ετών να έχουν επικεντρωθεί στις περικοπές μισθών και στην αύξηση της φορολογίας, όμως το κομμάτι αυτό είναι το μικρότερο και ίσως και το λιγότερο σημαντικό του μνημονίου. Μεταρρύθμιση των δομών του κράτους, της γραφειοκρατίας και χρησιμοποίηση της ελεύθερης αγοράς προς όφελος του Δημοσίου συμφέροντος επιβάλλει κυρίως το μνημόνιο και όχι οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων ή χαράτσια. Πολλοί επικριτές των μνημονίων αναρωτιούνται αν η απελευθέρωση των ταξί ή των φορτηγών αυτοκινήτων δημιουργούν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Πιθανότατα όχι. Ομως, όπως αποδεικνύει το παράδειγμα των τεσσάρων αυτών Airbus, η αναδόμηση του κράτους και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας αποφέρουν έσοδα και μειώνουν τις δαπάνες χωρίς να θιγούν δικαιώματα εργαζομένων ή να δημιουργηθεί η σημερινή κατάσταση, όπου η ελληνική κοινωνία έχει φθάσει στα όριά της. Κυρίως δίνουν τη δυνατότητα στον υπουργό Οικονομικών να ασχοληθεί με το πραγματικό αντικείμενο της θέσης του, η οποία δεν είναι πωλητής αεροσκαφών.
http://www.axiaplus.gr/article/13621/ot ... -kostizei/