Οι 4 άξονες για την ανάπτυξη
01/07/2012 - 02:20
Του Νίκου Καρούτζου
Δύο πολλά υποσχόμενοι υπουργοί με βαρύ βιογραφικό και αποδοχή από την αγορά στην Ελλάδα αλλά και τους εταίρους μας καλούνται εν μέσω θέρους να δώσουν από κοινού τη σκληρή μάχη και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ανατροπής της ύφεσης και εισόδου σε τροχιά ανάπτυξης. Το στοίχημα δεν είναι εύκολο να κερδηθεί, καθώς η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να συνεχίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή, έστω και με ηπιότερους ρυθμούς, και ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία εκείνα που χρειάζεται η οικονομία ώστε να ορθοποδήσει.
Ο Γιάννης Στουρνάρας, από τη θέση του υπουργού Οικονομικών, και ο Κωστής Χατζηδάκης, από αυτή του υπουργού Ανάπτυξης, Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, δεν έχουν μόνο να αντιμετωπίσουν τις παθογένειες και τις αγκυλώσεις ετών, αλλά και τον χρόνο. Δεν έχουν την πολυτέλεια των καθυστερήσεων, κι αυτό το έχουν καταλάβει ετοιμάζοντας πυρετωδώς το πακέτο ανάπτυξης που θα αποτυπωθεί πλήρως στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Οι εντολές Σαμαρά, άλλωστε, είναι σαφείς και το πρώτο δείγμα των διαθέσεών του φάνηκε από την επιστολή του προς τους Ευρωπαίους εταίρους που μετείχαν στη Σύνοδο Κορυφής, όπου ξεκαθαρίζει ότι θα επιταχύνει το πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές μας, ειδικά τις ιδιωτικοποιήσεις, και ταυτόχρονα κάνει λόγο περί τροποποιήσεων για την ανάσχεση της ύφεσης χωρίς να υπάρχει παρέκκλιση από τον στόχο.
Και σε αυτή τη γραμμή κινούνται πυρετωδώς τόσο ο κ. Στουρνάρας όσο και ο κ. Χατζηδάκης, τα υπουργεία των οποίων θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη αρχίσει να καθορίζονται οι προτεραιότητες της κυβέρνησης προς άμεση υλοποίηση και κινούνται σε τέσσερις άξονες:
1. Στην ταχύτατη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
2. Στην ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και συναφών χρηματοδοτικών εργαλείων, που μπορεί να οδηγήσουν στην ενίσχυση της αγοράς με 30 και πλέον δισ. ευρώ και να αυξήσουν την οικονομική δραστηριότητα.
3. Στην πραγματοποίηση ιδιωτικοποιήσεων με ρυθμούς-εξπρές.
4. Στην απλοποίηση της λειτουργίας του κράτους και τη δημιουργία μηχανισμών που θα κάνουν το επενδυτικό περιβάλλον ελκυστικότερο, ενισχύοντας την επιχειρηματικότητα.
Παράλληλα με τους τέσσερις βασικούς άξονες, προγραμματίζεται να τρέξουν δράσεις που θεωρείται ότι μπορούν να δώσουν ώθηση στην αγορά, όπως η πλήρης και άμεση απελευθέρωση του καμποτάζ και η πλήρης απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.
Οι λεπτομέρειες της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών
Στο σκέλος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, πρώτη προτεραιότητα του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα είναι ο καθορισμός των όρων και των διαδικασιών πραγματοποίησης της ανακεφαλαιοποίησης. Στόχος είναι εντός του Ιουλίου να έχει ξεκινήσει η διαδικασία και να εισρεύσει το σύνολο των ποσών που απαιτούνται για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αυτό θεωρείται και ο θεμέλιος λίθος για να μπορέσει εκ νέου να αρχίσει η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, η οποία ουσιαστικά εδώ και μήνες είναι ανύπαρκτη και περιορίζεται κυρίως σε πράξεις αναχρηματοδότησης. Κρίσιμος για το γενικότερο κλίμα είναι και ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί η ανακεφαλαιοποίηση, καθώς φαίνεται ότι θα υπάρξουν κίνητρα ώστε να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις προτάσεις που έχει καταθέσει η Ελληνική Ενωση Τραπεζών, για να είναι ουσιαστικά τα κίνητρα, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα γίνει με τους ίδιους όρους με τους οποίους θα συμμετέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Υπέρ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω των ιδιωτών τάσσεται και η τρόικα, η οποία όμως έχει καταστήσει σαφές πως πρέπει να διασφαλιστεί ο έλεγχος από το Δημόσιο στη μεταβατική περίοδο, όπου τα κεφάλαια του Δημοσίου θα είναι ο βασικός πυλώνας υποστήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Στόχος πάντως της κυβέρνησης είναι η συμμετοχή του Δημοσίου στην όλη διαδικασία να διαμορφωθεί στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο, χωρίς ωστόσο να υπονομευτεί η αξιοπιστία της ανακεφαλαιοποίησης. Κρίσιμοι παράγοντες που θα καθορίσουν το τελικό ύψος της ανακεφαλαιοποίησης είναι ο τρόπος κάλυψης των ζημιών από την BlackRock, η εποπτική αναγνώριση της αναβαλλόμενης φορολογίας και οι δυνατότητες αποτίμησης στην ονομαστική αξία των νέων ομολόγων μετά το PSI. Επίσης, κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα γίνει με την Αγροτική Τράπεζα, όπου η συμφωνία συγκυβέρνησης δείχνει πρόθεση εξυγίανσης της τράπεζας, ενώ στο παιγνίδι θα μπουν και οι διαδικασίες συγχώνευσης των τραπεζών. Στόχος, μάλιστα, είναι σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου υπάρχει η δυνατότητα, να γίνουν στρατηγικές συμμαχίες με ξένους προκειμένου να είναι μειωμένη η συμμετοχή του ΤΧΣ στις αυξήσεις κεφαλαίου. Επίσης, κινητοποίηση υπάρχει και για συμμετοχή εφοπλιστικών κεφαλαίων σε αυξήσεις.
Αγώνας δρόμου για 30 δισ. ευρώ
Ιδιαίτερα κρίσιμη θεωρείται από τον πρωθυπουργό η αξιοποίηση του ΕΣΠΑ και στο πλαίσιο αυτό αναμένονται συνδυαστικές κινήσεις τόσο από το υπουργείο Οικονομικών όσο και το Ανάπτυξης. Ο νυν υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας, από τη θέση του υπηρεσιακού υπουργού Ανάπτυξης, είχε χειριστεί κρίσιμα ζητήματα ως προς την αποκατάσταση της ρευστότητας, όπως το θέμα του risk share agreement, για το οποίο υπάρχει κατʼ αρχήν συμφωνία. Στόχος είναι πλέον η συμφωνία να γίνει πράξη, ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να μπορεί να δανείζεται από την ΕΤΕπ με ενέχυρο τους πόρους του ΕΣΠΑ τόσο για τη συμμετοχή του στα έργα ανάπτυξης που έχουν επιλεγεί όσο και για τη σύσταση ταμείου χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια διαδικασία μόχλευσης των πόρων του ΕΣΠΑ από 2 έως 3 φορές. Αν ληφθεί υπʼ όψιν ότι οι διαθέσιμοι πόροι της τρέχουσας διετίας είναι της τάξεως των 13 δισ. ευρώ, τότε καθίσταται σαφές ότι δυνητικά μπορούν να εκταμιευτούν ποσά που μπορεί να ξεπεράσουν και τα 30 δισ. ευρώ. Για να συμβεί αυτό, όμως, θα πρέπει οι υπηρεσίες του ΥΠΑΝ να τρέξουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Οπως στην περίπτωση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που εγκρίθηκαν επί θητείας Στουρνάρα με επιθετικές κινήσεις, όπως η παράκαμψη της παραδοσιακής γραφειοκρατικής διαδικασίας για τη συγκέντρωση υπογραφών από τους συναρμοδίους και η εφαρμογή της διαδικασίας άμεσης συγκέντρωσης των υπογραφών μέσω σύστασης ομάδας κρούσης με τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι δυνατότητες υπάρχουν και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με διαθέσιμο ποσό 500 εκατ. ευρώ, που μπορεί μέσω μόχλευσης να αυξηθεί στο 1 δισ. ευρώ. Είναι προφανές ότι το ξεμπλοκάρισμα του ΕΣΠΑ σε συνεργασία με την Ε.Ε. και την ΕΤΕπ αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής όπως οι αυτοκινητόδρομοι, πράγμα που έχει περιγράψει ως στόχο ο κ. Κωστής Χατζηδάκης. Προκειμένου να καταστεί πιο ευχερής η αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, ο κ. Χατζηδάκης προγραμματίζει ήδη διορθωτικές παρεμβάσεις στον επενδυτικό νόμο, ενώ δίνει έμφαση και στην αξιοποίηση του ΕΤΕΑΝ με προσαρμογή των προγραμμάτων στις ανάγκες της αγοράς, ειδικότερα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Γκάζι στις ιδιωτικοποιήσεις
Ζήτημα κορυφαίας προτεραιότητας αποτελεί η υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων, οι οποίες έχουν καθυστερήσει απελπιστικά. Η δέσμευση Σαμαρά προς τους Ευρωπαίους για επιτάχυνση των διαδικασιών δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς στην πολιτική αυτή είχε δώσει έμφαση και προεκλογικά ο πρωθυπουργός. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς οι διαδικασίες συμβάσεων παραχώρησης. Συμβάσεις που αφορούν στις υποδομές όπως αεροδρόμια και λιμάνια κατά το παράδειγμα της Cosco στο Λιμάνι του Πειραιά. Επίσης, στη λογική των συμβάσεων παραχώρησης θα κινηθεί και η διαδικασία αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπονται οι πωλήσεις εταιρειών στις οποίες είναι μέτοχος το Δημόσιο. Επισημαίνεται ότι τα χρονοδιαγράμματα για τις ιδιωτικοποιήσεις έχουν πέσει έξω, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Υποτίθεται ότι το 2012 θα εισέρρεαν στα κρατικά ταμεία περί τα 3 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις και δεν έχει μπει ούτε ευρώ στο πρώτο εξάμηνο, με αποτέλεσμα ο στόχος να θεωρείται άθλος αν πραγματοποιηθεί. Υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο προβλέπει την ιδιωτικοποίηση έως το τέλος Ιουνίου των προγραμματισμένων πακέτων μετοχών των ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛ.ΠΕ., ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και του Διεθνούς Κέντρου Τύπου, οι οποίες είναι προφανές ότι δεν υλοποιήθηκαν. Προκειμένου να γίνουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες, το ΥΠ.ΟΙΚ. θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο, δρώντας πιο επιθετικά, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο οι όποιες κινήσεις να μπλοκάρονται από τη γραφειοκρατία και την αδυναμία ορισμένων στελεχών που κατέχουν καίριες θέσεις να λάβουν ουσιαστικές αποφάσεις στον σωστό χρόνο.
Κράτος φιλικό για επενδύσεις
Ολα αυτά που προγραμματίζονται θα πρέπει να συνδυαστούν με παρεμβάσεις για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του κράτους και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στη σχέση του με τους φορολογούμενους, είτε επενδυτές είναι αυτοί είτε απλοί πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό, κορυφαία προτεραιότητα του οικονομικού επιτελείου είναι η ταχεία επιστροφή από το Δημόσιο προς τις επιχειρήσεις των χρημάτων που τους οφείλει, τα οποία προσεγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ, καθώς και η διευκόλυνσή τους με άλλους τρόπους.
Mείωση της γραφειοκρατίας
Από την πλευρά του κ. Κωστή Χατζηδάκη, οι προτεραιότητες που τίθενται είναι η μείωση της γραφειοκρατίας, οι ταχύτερες διαδικασίες και η καταπολέμηση της διαφθοράς, ένα πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό κράτος. Επίσης, άμεσης προτεραιότητας ζήτημα θεωρείται η απελευθέρωση αγορών από ρυθμιστικά εμπόδια, σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Την ίδια στιγμή, ο κ. Στουρνάρας έχει επιφορτιστεί με το βαρύ έργο της αναμόρφωσης της φορολογικής νομοθεσίας σε συνεργασία με τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Μαυραγάνη, ο οποίος θεωρείται βαθύς γνώστης των φορολογικών θεμάτων. Σε συνδυασμό με τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, όπου εκεί ο ρόλος του κ. Στουρνάρα είναι καταλυτικός για να εξασφαλιστούν οι μειώσεις στη φορολογία εισοδήματος και στον ΦΠΑ συγκεκριμένων δραστηριοτήτων όπως η εστίαση, το μεγάλο ζητούμενο είναι η απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το περασμένο φθινόπωρο υπάρχει ένα πόρισμα για την «κατάργηση» του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, το οποίο δημιουργεί στην ουσία έναν νέο κώδικα, απλούστερο, αλλά δεν λύνει τα τεράστια προβλήματα γραφειοκρατίας, πολυνομίας και διαφθοράς. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το πόρισμα της Επιτροπής δεν θα αξιοποιηθεί και πως οδεύουμε σε Κανόνες Απεικόνισης Συναλλαγών που θα σπάζουν τον φαύλο κύκλο της γραφειοκρατίας και της πολυνομίας. Κι αυτοί οι κανόνες θα είναι λίγοι σε αριθμό και σαφείς, ώστε οι φορολογούμενοι να μη γίνονται έρμαια κυκλωμάτων διαφθοράς, ενώ θα καθιστούν ευκολότερο και αποτελεσματικότερο το ελεγκτικό έργο για τη σύλληψη της φοροδιαφυγής.
Σύλληψη της φοροδιαφυγής
Η σύλληψη της φοροδιαφυγής αποτελεί βασική προτεραιότητα για τον κ. Στουρνάρα, ο οποίος έχει στο παρελθόν κατʼ επανάληψη τονίσει την ανάγκη να σπάσει το πελατειακό σύστημα που συντηρεί τη φοροδιαφυγή και να πληρώνουν οι πλούσιοι αυτό που τους αναλογεί καθώς και να ελαφρυνθούν τα μικρά και τα μεσαία εισοδήματα, που σηκώνουν δυσανάλογο βάρος. Ο ίδιος θεωρεί ότι, ανεξάρτητα από συντελεστές, αυτό που έχει σημασία προκειμένου να δημιουργήσεις ένα ελκυστικό περιβάλλον για επενδύσεις είναι η ύπαρξη σταθερών κανόνων και η διαφάνεια.
http://www.axiaplus.gr/article/11320/oi ... anaptyksh/
