Τριμηνιαία έκθεση: Tα εμπορεύματα συναντούν εμπόδια λόγω αβεβαιότητας

• Οι επενδυτές κατά την διάρκεια του πρώτου τρίμηνου του 2011 είχαν να αντιμετωπίσουν μια σειρά από ασυνήθιστα γεγονότα. Ενώ το 2011 ξεκίνησε με την πίστη ότι θα οδηγούμασταν σε ανάκαμψη της οικονομίας, που θα οδηγούσε σε υψηλότερες τιμές για την ενεργεία και τα βασικά μέταλλα, αυτή την στιγμή έχει εξελιχτεί σε αγώνα με το ένα εμπόδιο να διαδέχεται το άλλο.

• Το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων στο οποίο οι επενδυτές είχαν συνηθίσει από την οικονομική κρίση του 2008 και ιδίως μετά την αυξημένη ρευστότητα του περασμένου φθινόπωρου, τελειώνει. Τώρα η ΕΚΤ αναμένεται να κάνει την πρώτη κίνηση κατά την διάρκεια του Απριλίου. Εάν η FED επιχειρήσει ποσοτική χαλάρωση, η εξομάλυνση των επιτοκίων θα προκαλέσει μεγάλο αντίκτυπο στους προσέχεις μήνες σε εμπορεύματα που δεν επηρεάζονται από τα επιτόκια όπως τα πολύτιμα μέταλλα

• Τα εμπόδια το πρώτο τρίμηνο ήταν: γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή της μέσης ανατολής και της βόρειας Αφρικής, που είχαν σαν αποτέλεσμα αύξηση της τιμής του πετρελαίου, αύξηση στην τιμή των τροφίμων, ο σεισμός στην Ιαπωνία και οι ανησυχίες σχετικά με την κρίση χρέους στην ευρωζώνη. Όλα αυτά με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο οδήγησαν σε μείωση των προσδοκιών για το 2011. Όμως αυτή την στιγμή δεν αναμένουμε να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην συνολική εικόνα.

Χρυσός και ασήμι

• Ο χρυσός έχασε κάποια από την στήριξη του 2010 με το ασήμι να είναι το προτιμώμενο μέταλλο, καθώς προσέλκυσε το ενδιαφέρον των καταναλωτών της βιομηχανίας και επενδυτών που αναζητούσαν ασφαλές καταφύγιο ή αντιστάθμιση έναντι του πληθωρισμού. Σε αυτή την βάση πολλοί είτε σωστά είτε εσφαλμένα έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως ότι και να γίνει, το ασήμι θα εξακολουθήσει να παρουσιάζει αυξημένη ζήτηση. Κατά την διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών το ασήμι έχει ξεπεράσει σε απόδοση τον χρυσό κατά 40%, πάρα την άφθονη πρόσφορα από την εξόρυξη με τους επενδυτές να έχουν υπόψιν τους την παλιά τιμή ρεκόρ στα 50 USD την ουγκιά από το 1980. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι το ασήμι ακολουθεί σε μεγαλύτερο βαθμό τις διακυμάνσεις του χρυσού και για αυτό τον λόγο, ο μεμονωμένος επενδυτής μπορεί να υποστεί σοβαρές απώλειες.

• Στο κλίμα των αυξημένων ανησυχιών, αναμένουμε το ασήμι και ειδικά τον χρυσό να συνεχίσουν τις καλές επιδόσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο. Ο χρυσός έχει την προοπτική να φτάσει στα $1,500/oz ενώ το ασήμι στα $38/oz.

WTI και αργό πετρέλαιο Brent

• Κατά την διάρκεια του Ιανουαρίου η τιμή του αργού πετρελαίου ανήλθε σε υψηλά επίπεδα, με τις ανοδικές αγορές και τις αυξημένες προβλέψεις ζήτησης, ενώ επιτάχυνε όταν ξέσπασε η κρίση στην περιοχή της μέσης ανατολής και βόρειας Αφρικής. Οι εντάσεις είχαν σαν αποτέλεσμα την παύση των εξαγωγών πετρελαίου της Λιβύης πράγμα που οδήγησε σε φόβους για εξάπλωση των εντάσεων και σε άλλες περιοχές της μέσης ανατολής. Ένα άλλο σημαντικό γεγονός, ήταν η διεύρυνση του spread ανάμεσα στο Brent της βόρειας θάλασσας και το αργό WTI. Βάσει ιστορικών δεδομένων, το WTI έχει υψηλότερη τιμή κατά 1,50 USD από το Brent, καθώς η κατώτερη ποιότητα του δευτέρου κάνει την διαδικασία διύλισης πιο ακριβή. Παρόλα αυτά, πρόσφατα το spread διευρύνθηκε πολύ με το Brent να διαπραγματεύεται 15 δολάρια πάνω από το WTI.

• Εκτός από την μεγάλη δημοσιότητα για την ομαλή μεταφορά των αποθεμάτων στα διυλιστήρια του Cushing, όπου το αργό πετρέλαιο WTI παραδίδεται, η χρονική περίοδος της διεύρυνσης των δύο τιμών οροσήμων για το πετρέλαιο θα μπορούσε να δείξει ότι το αργό πετρέλαιο Brent ασκεί και μια πολιτική πίεση, καθώς θεωρείται το σημείο αναφοράς των τιμών στην Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Παρά το γεγονός ότι το Brent συνιστά μόνο το 2% της παγκόσμιας παραγωγής, η τιμή του είναι πλέον η τιμή αναφοράς για τις επενδυτικές επιλογές σε σχεδόν το 65% των παγκόσμιων συναλλαγών. Με τον κίνδυνο η κρίση στη Λιβύη να εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, τα γεγονότα είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο στην τιμή του Brent παρά του WTI. Σε αυτή τη βάση, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η διεύρυνση του ανοίγματος στις τιμές των δύο τύπων πετρελαίου θα αρχίσει να ομαλοποιείται μόλις σταθεροποιηθεί η διεθνής κατάσταση.

• Σε περίπτωση που οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν υψηλές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, η επίδραση στην κατανάλωση και την ανάπτυξη θα γίνει σίγουρα αισθητή. Πίσω στο 2008, η άνοδος των τιμών του πετρελαίου χωρίς αμφιβολία επιτάχυνε την είσοδο της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού το WTI διαπραγματευότανε πάνω από τα 100 δολάρια για επτά μήνες και κατά μέσο όρο λίγο κάτω από τα 120 δολάρια. Η επίδραση των τιμών πετρελαίου διαφέρει από χώρα σε χώρα, αλλά στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, είναι κοινή η αντίληψη ότι μια αύξηση κατά 10% στην τιμή του πετρελαίου προκαλεί μείωση του ΑΕΠ μόνον κατά 0,2%.

• Αναμένουμε ότι η κορύφωση της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης, σε συνδυασμό με την πολιτική αναταραχή και τον επακόλουθο κίνδυνο διακοπής του εφοδιασμού, θα διατηρήσει τις τιμές του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια του δευτέρου (2ου ) τριμήνου. Ο κίνδυνος μιας καθοδικής κίνησης προέρχεται από την ίδια την επενδυτική κοινότητα καθώς, η κερδοσκοπική θέση αγοράς για το WTI που έφτασε στο επίπεδο ρεκόρ των 300 εκατομμυρίων βαρελιών για τον Μάρτιο, εμπεριέχει τον κίνδυνο διορθώσεων, όπως παρατηρήσαμε και μετά τον σεισμό στην Ιαπωνία. Στην απίθανη περίπτωση της αντίληψης για μείωση του κινδύνου από τους επενδυτές, μια κίνηση διόρθωσης θα επαναφέρει στα φυσιολογικά επίπεδα τις τιμές και μπορεί να οδηγήσει σε πτώση από 10 έως 15 δολάρια.

Γεωργία

• Η ξηρασία που αφορούσε στην αύξηση των τιμών των τροφίμων συνεχίστηκε το 2011, με τις τιμές στα γεωργικά προϊόντα να κινούνται εντόνως ανοδικά κατά το πρώτο τρίμηνο, υποστηριζόμενες και από την συγκέντρωση της προσοχής της κυβέρνησης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και αυτό συνέβη πριν από το γεγονός της ανακοίνωσης της ετήσιας αναφοράς για τις προσεχείς καλλιέργειες και του αγώνα για το ποιος θα επικρατήσει με τη μεγαλύτερη καλλιεργήσιμη επιφάνεια. Οι ευνοϊκές προβλέψεις της συγκομιδής για τη σόγια στη Νότια Αμερική, καθώς και η αυξημένη διαθεσιμότητα του σιταριού που υποβοηθήθηκε από τη μειωμένη ιαπωνική ζήτηση λόγω της κατεστραμμένων υποδομών, οδηγούν σε μία περίοδο μείωσης των κινδύνων κατά τη διάρκεια του Μαρτίου. Οι μέσες καιρικές συνθήκες το 2011 δεν θα επαρκέσουν ώστε να ανοικοδομηθούν τα χαμηλά αποθέματα που προκλήθηκαν από τις διαταραχές στις καιρικές συνθήκες το 2010 και, στη βάση αυτή, αναμένουμε τις γεωργικές τιμές να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για το προσεχές μέλλον.
Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα των πολύ χαμηλών αποθεμάτων για το καλαμπόκι και τη σόγια, συνεχίζουμε να αναμένουμε πιο ευνοϊκή πορεία για τις τιμές στα σιτηρά κατά τη διάρκεια των προσεχών μηνών. Ένα μεγάλο ποσοστό της παραγωγής καλαμποκιού στις ΗΠΑ θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή της αιθανόλης. Το είδος αυτού του εμπορίου είναι κερδοφόρο, μέχρι την τιμή των 9 δολαρίων ανά μπούσελ (bushel), δεδομένης της πρόσφατης ισχυρής ανόδου στις τιμές της βενζίνης. Εν τω μεταξύ, η σόγια εξακολουθήσει να στηρίζεται από τη συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης στην αναδυόμενη αγορά των ζωοτροφών.

Ενέργεια θέρμανσης και βασικά μέταλλα

• Οι τιμές του άνθρακα και του υγροποιημένου φυσικού αερίου θα υποστηριχθούν στον απόηχο της ιαπωνικής καταστροφής, καθώς η Ιαπωνία επιδιώκει να χρησιμοποιήσει εναλλακτικές πηγές ενέργειας σε αντικατάσταση των απωλειών παραγωγής από τα πυρηνικά της εργοστάσια. Κατά τη διαδικασία ανοικοδόμησης θα πρέπει επίσης να αυξηθεί η ζήτηση για τα βασικά μέταλλα. Η πλατίνα και το παλλάδιο παρουσίασαν σημαντικές απώλειες κατά το μήνα Μάρτιο, καθώς καταστράφηκε η ζήτηση από τα Ιαπωνικά εργοστάσια αυτοκινήτων. Ανάλογα με το πόσο σύντομα θα ομαλοποιηθεί η παραγωγή, μία άνοδος της ζήτησης θα πρέπει να στηρίξει τις τιμές ώστε να ανακάμψουν.