Η σιωπή των αμνών – Ο Προβόπουλος ανησυχεί για την αυξανόμενη εξάρτηση των τραπεζών από την ΕΚΤ…. και οι τραπεζίτες περιμένουν τις νέες εγγυήσεις 30 δις ευρώ….
17/03/11 - 07:14

Περίπου 75 μέρες έχουν απομείνει πριν το τέλος Μαΐου οπότε και οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να καταθέσουν εγγράφως στην ΤτΕ τρόπους αλλά και τον χρόνο υλοποίησης της διαδικασίας μείωσης της εξάρτησης από την ΕΚΤ η οποία έχει αυξηθεί στα 97,7 δις ευρώ.
Στα μέσα Απριλίου δηλαδή σε 30 με 35 μέρες από τώρα θα καταθέσουν προκαταρκτικά στοιχεία οι τράπεζες για το πώς και το πότε θα μειώσουν την εξάρτηση τους από την ΕΚΤ.

Ο χρόνος κυλάει αντίστροφα και στο κεφαλαιώδες αυτό ζήτημα έχουν γίνει από ελάχιστα έως σχεδόν τίποτε από τις τράπεζες.
Ταυτόχρονα φαίνεται ότι και η χρηματιστηριακή αγορά έχει υποτιμήσει το ζήτημα υπό την έννοια ότι ίσως επαναπαύεται στο γεγονός ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες αλλά η ουσία είναι ότι ο κίνδυνος αυτός δεν έχει αποτιμηθεί με όρους αγοράς.
Η διοίκηση της ΤτΕ υπό τον Γ Προβόπουλο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου αναφέροντας ότι η ρευστότητα και οι πιέσεις που θα ασκηθούν από την ΕΚΤ ώστε να μειωθεί η εξάρτηση αυτή θα ενταθούν προσεχώς.
Όμως σε ποιο βαθμό έχει εισακουστεί η διοίκηση της ΤτΕ από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα; Μάλλον επικρατεί η σιωπή των αμνών.
Πόσο ισχυρή είναι τελικά η ΤτΕ ώστε να επιβάλλει τις θέσεις της στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα;
Αξιολογώντας τις παραμέτρους που συνθέτουν το μείζον πρόβλημα της ρευστότητας θα πρέπει να καταγραφούν 1) η υφιστάμενη κατάσταση και 2)οι πρωτοβουλίες που έχουν παρθεί.
Η πραγματικότητα στην τρέχουσα συγκυρία αποτυπώνεται ανάγλυφα στην εξέλιξη της ρευστότητας.
Οι ελληνικές τράπεζες τον Νοέμβριο του 2010 είχαν δανεισθεί 95,2 δις ευρώ και είχαν καταθέσει εγγυήσεις 137,7 δις ευρώ στην ΕΚΤ.
Τον Δεκέμβριο οι ελληνικές τράπεζες δανείσθηκαν 97,7 δις ευρώ και οι εγγυήσεις άγγιξαν τα 162 δις ευρώ δηλαδή αύξηση πάνω από 24 δις ευρώ που αποδίδεται και στην αύξηση των αποθεμάτων εγγυήσεων. Παρεμπιπτόντως αξίζει να τονιστεί ότι ενώ τα βήματα επαξάρτησης είναι περιορισμένα, οι τράπεζες περιμένουν τα επόμενα 30 δις ευρώ εγγυήσεων από το ελληνικό δημόσιο. Τις περιμένουν τις εγγυήσεις των 30 δις ευρώ καθώς η κατάσταση στην πορεία των καταθέσεων μόνο εφησυχασμό δεν μπορεί να προκαλεί. Οι καταθέσεις μειώθηκαν στα 204 δις ευρώ και όλες οι ενδείξεις ότι η πτωτική τάση θα συνεχισθεί το 2011 έστω και με επιβραδυνόμενους ρυθμούς. Οι τράπεζες έχουν χάσει 34 δις ευρώ καταθέσεις από τις αρχές του 2010 που αποτελεί ρεκόρ όλων των εποχών για το τραπεζικό σύστημα.
Η ΕΚΤ είναι προφανές ότι θα συνεχίσει να στηρίζει με ρευστότητα τις τράπεζες αλλά αυτό που δεν έχει αποτιμηθεί στην πραγματική του διάσταση είναι ότι η ΕΚΤ μετά τον Μάιο και κάθε μήνα θα ζητάει ενημέρωση από κάθε τράπεζα για τους τρόπους με τους οποίους θα μειώνει την εξάρτηση σε ρευστότητα.
Για να εγκρίνονται νέα προγράμματα ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες θα πρέπει πρωτίστως οι τράπεζες να είναι αξιόπιστες. Τήρησαν τις δεσμεύσεις τους για το πώς θα μειώσουν την εξάρτηση τους; Τήρησαν τις δεσμεύσεις τους για τον χρόνο που προσδιόρισαν ότι θα επιτύχουν τους στόχους αυτούς;
Όμως στο μέτωπο της μείωσης της εξάρτησης έχουν γίνει πολύ λίγα πράγματα.
Με εξαίρεση 2-3 περιπτώσεις η συντριπτική πλειοψηφία των τραπεζών δεν έχει προβεί σε ενέργειες μείωσης της εξάρτησης από την ΕΚΤ.
Το πρόβλημα θα διογκωθεί προσεχώς καθώς με τις επιστολές των τραπεζών, τόσο στα μέσα Απριλίου, όσο και στα τέλη Μαΐου, θα έρθει στην επιφάνεια η ασκούμενη πίεση προς τις τράπεζες για απεξάρτηση.
Τι σημαίνει απεξάρτηση; Τι σημαίνει εγγυήσεις και ρευστότητα και πως κατανέμονται; Το κυριότερο υπάρχουν λύσεις και ποιες είναι αυτές;

Ιστορική η εξάρτηση των τραπεζών από την ΕΚΤ

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει 97,7 δις ευρώ ρευστότητα από την ΕΚΤ. Οι εγγυήσεις που έχουν καταθέσει στην ΕΚΤ ανέρχονται στα 162 δις ευρώ δηλαδή το 36% του πλούτου των τραπεζών είναι στην ΕΚΤ
Συγκριτικά με τα ευπαθή τραπεζικά συστήματα της Ευρώπης οι ελληνικές έχουν δανεισθεί 97,7 δις ευρώ, οι πορτογαλικές 41 δις ευρώ, οι Ιρλανδικές τράπεζες 120 δις ευρώ και 72 δις ευρώ μέσω του μηχανισμού ELA. Η Κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας δανείζει τις τράπεζες με εγγυήσεις μη αποδεκτά στοιχεία του ενεργητικού των τραπεζών από την ΕΚΤ.

Πως δομούνται οι εγγυήσεις 162 δις ευρώ

Οι εγγυήσεις είναι η δικλείδα ασφαλείας της ΕΚΤ ώστε να παράσχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες.
Με βάση την δομή των εγγυήσεων τα ομόλογα Ελλάδος αντιστοιχούν στα 52 δις ευρώ σε σύνολο εγγυήσεων 162 δις ευρώ.
Εγγυήσεις δημοσίου 50 δις ευρώ, ομόλογα τραπεζών 6 δις ευρώ
τιτλοποιήσεις – δάνεια 35 δις ευρώ, ομόλογα τρίτων χωρών 4,5 δις ευρώ και λοιπά στοιχεία 10 δις ευρώ
Το παράδειγμα της Πειραιώς είναι ενδεικτικό.
Η Πειραιώς έχει δανεισθεί 14 δις ευρώ από την ΕΚΤ, ενώ οι εγγυήσεις διαμορφώνονται στα 22,5 δις ευρώ.
Τα 22,5 δις ευρώ προέρχονται από Ελληνικά ομόλογα 8,8 δις ευρώ, τιτλοποιούμενα δάνεια 5,6 δις ευρώ και ομόλογα και εγγυήσεις από δημόσιο 5,9 δις ευρώ

Πως θα μειωθεί η ρευστότητα

Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Προφανώς απαιτούνται πολλές παρεμβάσεις ώστε τα 97,7 δις τα οποία μπορεί να γίνουν και 100 ή 105 δις ευρώ ρευστότητας να μειωθούν στα επόμενα 2 χρόνια κατά 35 δις ευρώ.
Μέρος των λύσεων που εξετάζονται είναι.
1)Να μειώσουν το χαρτοφυλάκιο ομολόγων τους ύψους 55,5 δις ευρώ
Το 2011 λήγουν 7 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων 2 δις στην Εθνική, 600 εκατ στην Alpha, 1 δις στην Eurobank,
800 εκατ στην Πειραιώς, 600 εκατ στην Μarfin, 1,5 δις σε ΑΤΕ και ΤΤ.
Το 2012 λήγουν 10 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα στις τράπεζες και συγκεκριμένα, 3 δις στην Εθνική, 1 δις στην Alpha, 1,5 δις στην Eurobank, 1,7 δις στην Πειραιώς, 1 δις στην Μarfin και 1,8 δις σε ΑΤΕ και ΤΤ
2)Θα προχωρήσουν σε εκδόσεις repos συνολικά για το 2011 περί τα 5-6 δις ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες περί τα 5 με 6 δις ευρώ θα μπορούσαν να αντλήσουν οι τράπεζες.
3)Μια λύση σοκ που έχει μάλιστα προτείνει η Τρόικα είναι να πωλήσουν τις θυγατρικές τους στα Βαλκάνια.
4) Η Τρόικα έχει ζητήσει να μειώσουν δραστικά οι ελληνικές τράπεζες και τα κόστη τους.
5)Συγχωνεύσεις τραπεζών. Η Εθνική ίσως είναι η μόνη τράπεζα που πρότεινε μια λύση, μείωση της εξάρτησης των τραπεζών από την ΕΚΤ μέσω συγχωνεύσεων.
6) ELA Emergency Liquidity Assistance
Μηχανισμός παροχής ρευστότητας προς τις τράπεζες εφόσον δεν μπορούν να δανεισθούν από την ΕΚΤ.
O μηχανισμός αυτός είναι η έσχατη λύση και αν ενεργοποιηθεί στην Ελλάδα...τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου καλά για τις τράπεζες μα καθόλου καλά.
Η μείωση της εξάρτησης είναι πολύ δύσκολη διαδικασία θα πάρει πολύ χρόνο ώστε οι τράπεζες να απεξαρτηθούν και όταν λέμε χρόνο εννοούμε χρόνια.
Έχει όμως την πολυτέλεια του χρόνου το ελληνικό τραπεζικό σύστημα όχι δεν την έχει και οι τραπεζίτες θα κληθούν λίαν συντόμως να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον του κλάδου.