Όλες οι ακραίες παραδοχές στα stress tests που υιοθέτησε η ΤτΕ στο παρελθόν επιβεβαιώθηκαν – Στα νέα tests θα περιλαμβάνεται και haircut; 05/07/10 - 07:38
Είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργο αλλά στα stress tests στα τεστ ακραίων συνθηκών που υλοποίησε το 2009 η ΤτΕ στις ελληνικές τράπεζες, όλες οι παραδοχές που υιοθετήθηκαν εκείνη την περίοδο και παρουσιάστηκαν ως ακραίες και υποθετικές, τελικά έγιναν πραγματικότητα. Η ΤτΕ το 2009 πραγματοποίησε ακραία τεστ προσομοίωσης λαμβάνοντας υπόψη ακραία σενάρια. Ποια ήταν αυτά;
Ως ακραία σενάρια είχαν αναφερθεί πριν 12-14 μήνες
1)Μείωση του ΑΕΠ για περίοδο 2 ετών κατά 3%
2)Άνοδο του ποσοστού ανεργίας κατά 4 εκατοστιαίες μονάδες
3)Μετατόπιση της καμπύλης αποδόσεων προς τα άνω κατά 300 μονάδες βάσης.
4)Υποτίμηση του ευρώ έναντι των βασικών νομισμάτων κατά 30%,
5)Υποχώρηση των τιμών των μετοχών στο ΧΑ κατά 40%
6)Αύξηση του περιθωρίου του 10ετούς ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού κατά 450 μονάδες βάσης.
7)Για τις ανάγκες της άσκησης θεωρήθηκε επίσης καθ’ υπόθεση ότι τα κέρδη προ φόρων και προβλέψεων θα υποχωρήσουν κατά 15% το
2009 έναντι του 2008, ενώ εν συνεχεία θα αυξηθούν το 2010 κατά 10%.
Τι συνέβη στην πραγματικότητα μετά από 14 μήνες; Το ΑΕΠ μειώθηκε στο διάστημα 2010 με 2011 πάνω από 3% με όρους διετίας.
Η ανεργία έχει αυξηθεί με προοπτική να φθάσει στο 15% δηλαδή άνοδος περίπου 5 μονάδων
Το ευρώ έχει διολισθήσει 22%, η αύξηση των spreads είναι 600 μονάδες βάσης ενώ το ΧΑ υποχώρησε 44% περίπου.
Για τα αποτελέσματα των τραπεζών διαψεύσθηκαν πλήρως όλα τα ακραία σενάρια καθώς τα ακραία σενάρια εκείνςη της περιόδου αποδείχθηκαν πολύ συντηριτικά.
Άρα τα ακραία σενάρια του παρελθόντος επιβεβαιώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό καταδεικνύοντας ότι είναι ακραίο ή χαρακτηρίζεται ακραίο στο παρελθόν στο παρόν ή μέλλον μπορεί να είναι άκρως ρεαλιστικό.
Παράλληλα έδειξε ότι τόσο η ΤτΕ όσο και το ΔΝΤ έχουν πολύ καλή ικανότητα πρόβλεψης καθώς ναι μεν έλαβαν υπόψη ακραία σενάρια τα οποία όμως επιβεβαιώθηκαν πλην της περίπτωσης των κερδών των τραπεζών όπου η κατάσταση αποδεικνύεται για το 2010 πολύ χειρότερη.
Ποιο είναι το μήνυμα του παρελθόντος ότι αυτό που χαρακτηρίζεται ακραίο με όρους του παρόντος μπορεί να είναι ρεαλιστικό με όρους του μέλλοντος.
Με βάση αυτές τις παραμέτρους η ΤτΕ και το ΔΝΤ θα πρέπει να λάβουν υπόψη ως ακραίο σενάριο και την αναδιάρθρωση του χρέους και μάλιστα να ληφθούν υπόψη και οι δύο παραδοχές δηλαδή haircut και επιμήκυνση.
Τα stress tests του παρελθόντος στις ελληνικές τράπεζες απέδειξαν ότι δεν υπάρχει ακραίο σενάριο ειδικά για την Ελλάδα όπου βρίσκεται σε άκρως δυσχερή θέση στα δημόσια οικονομικά της.
Τι θα περιλαμβάνουν τα νέα stress tests Τα νέα stress tests που θα πραγματοποιήσει τον Σεπτέμβριο η ΤτΕ και το ΔΝΤ θα περιλαμβάνουν με βάση ενδείξεις, τις εξής παραδοχές
1)Αν η ύφεση ξεπεράσει το 4% και το 2011 επιδεινωθεί η διατηρηθεί στο 4% πως θα αντιμετωπίσετε τράπεζες την ύφεση;
2)Η ανεργία αν αυξηθεί επιπλέον 5% π.χ. ξεπεράσει το 15% τι επίπτωση θα έχει στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
3)Αν τα NPLs επιδεινωθούν δραματικά από στόχο 10% στο 12% ή 14% ποιες εναλλακτικές λύσεις έχετε για να διασφαλίσετε τα κεφάλαια σας;
4)Αν τράπεζες χάσετε το 10% των καταθέσεων σας έχετε εναλλακτικές λύσεις;
5)Αν η Ελλάδα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους πόσο θα επηρεαστούν τα κεφάλαια σας
6)Δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί αλλά στα stress tests θα πρέπει να αναφέρεται τελικά και το ενδεχόμενο haircut του χρέους 30%.
7)Αν τα χαρτοφυλάκια ομολόγων επιδεινωθούν σημαντικά πως θα αντιμετωπίσετε την επίδραση στα κεφάλαια; Σημειώνεται ότι λογιστικά απεικονίζονται στον ισολογισμό οι υποαξίες ή υπεραξίες αλλά δεν υπάρχει άμεση επίδραση στον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.
Κεφαλαιακή επάρκεια Οι ελληνικές τράπεζες σε αυτή την φάση διαθέτουν επαρκή κεφάλαια 33 δις ευρώ και tier 1 11,8% περίπου.
Οι ελληνικές τράπεζες δεν χρειάζονται αυξήσεις κεφαλαίου όχι όλες π.χ. η ΑΤΕ χρειάζεται αύξηση κεφαλαίου.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής σταθερότητας των 10 δις ευρώ θα διαδραματίσει ρόλο.
Μέχρι τώρα οι τράπεζες δηλώνουν ότι δεν χρειάζεται να προσφύγουν στο Ταμείο ήδη η Εθνική, Alpha bank και Eurobank το αναφέρουν επίσημα ωστόσο ο Ανδρέας Βγενόπουλος δηλώνει κάποιες τράπεζες θα καταφύγουν στο Ταμείο.
Πιθανότητα η αλήθεια να βρίσκεται στην μέση των εκτιμήσεων.
Ρευστότητα Ως γνωστό ο συντελεστής ρευστότητας είναι 20% ο οποίος έφθασε στα όρια του στις τράπεζες πριν λίγο καιρό.
Οι τράπεζες εμφανίζουν έκθεση στην ΕΚΤ 90 δις ευρώ.
Υποσημείωση τι έλεγε η ΤτΕΓια τις ανάγκες της άσκησης εκτιμήθηκαν οι επιπτώσεις ενός ακραία αρνητικού μακροοικονομικού σεναρίου για την Ελλάδα, του οποίου οι υποθετικές παραδοχές εκκίνησης προβλέπουν σωρευτικά για περίοδο 2 ετών μείωση του ΑΕΠ κατά 3%, άνοδο του ποσοστού ανεργίας κατά 4 εκατοστιαίες μονάδες και αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων κατά 400 μονάδες βάσης. Οι παραδοχές αυτές ενσωματώθηκαν σε οικονομετρικό υπόδειγμα, με στόχο την εκτίμηση των δανείων σε καθυστέρηση στην Ελλάδα. Η συνολική επίδραση και των τριών αυτών παραγόντων κινδύνου, σε περίπτωση που και οι τρεις υποθετικές παραδοχές επαληθεύονταν ταυτοχρόνως, εκτιμήθηκε ότι θα οδηγούσε σε αύξηση των δανείων σε καθυστέρηση από 5% του συνόλου των δανείων σε επίπεδο τραπεζικού συστήματος στις 31.12.2008 σε 12,7% στις 31.12.2010.
Για την εκτίμηση των δανείων σε καθυστέρηση ως ποσοστού των δανείων στις αναδυόμενες οικονομίες της Ευρώπης στις οποίες δραστηριοποιούνται οι ελληνικές τράπεζες, εφαρμόστηκε ένα
ιδιαίτερα δυσμενές υποθετικό σενάριο. Οι χώρες αυτές ομαδοποιήθηκαν σε 3 κατηγορίες επικινδυνότητας. Για τις χώρες υψηλού κινδύνου ενσωματώθηκε καθ’ υπόθεση ένα τελικό ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση ανερχόμενο σε 20%, για τις μεσαίου κινδύνου ποσοστό 15% και για τις χώρες χαμηλού κινδύνου ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση ίσο με το επίσης υποθετικό ποσοστό της Ελλάδος, δηλαδή 12,7% (στο τέλος της διετίας). Με τις υποθετικές αυτές παραδοχές, το μέσο ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση, στις εν λόγω χώρες, σχεδόν τετραπλασιάζεται σε σύγκριση με το υφιστάμενο στο τέλος του 2008 ποσοστό, σε ορισμένες δε περιπτώσεις δεκαπλασιάζεται.
Πέραν του πιστωτικού κινδύνου, εκτιμήθηκαν οι επιπτώσεις ακραίων καταστάσεων και για τον κίνδυνο αγοράς. Οι υποθέσεις αφορούν, σε σχέση με τα ισχύσαντα στις 31.12.2008 επίπεδα, παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης αποδόσεων προς τα άνω κατά 300 μονάδες βάσης, υποτίμηση του ευρώ έναντι των βασικών νομισμάτων κατά 30%, υποχώρηση των τιμών των μετοχών του γενικού δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών κατά 40% και αύξηση του περιθωρίου του 10ετούς ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού κατά 450 μονάδες βάσης.
Για τις ανάγκες της άσκησης θεωρήθηκε επίσης καθ’ υπόθεση ότι τα κέρδη προ φόρων και προβλέψεων θα υποχωρήσουν κατά 15% το
2009 έναντι του 2008, ενώ εν συνεχεία θα αυξηθούν το 2010 κατά 10%.
Από την εξέταση των αποτελεσμάτων της άσκησης προσομοίωσης για εννέα τράπεζες, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% του συνολικού ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, προκύπτει ότι ο τραπεζικός τομέας, ως σύνολο, μπορεί να αντεπεξέλθει ακόμη και σε έντονες διαταραχές όπως αυτές των υποθετικών σεναρίων. Τα κέρδη της διετίας, με βάση τις ανωτέρω υποθέσεις, η αύξηση των κεφαλαίων από την αξιοποίηση των διατάξεων του Ν. 3723/2008 και οι προβλέψεις που είχαν σχηματίσει οι τράπεζες μέχρι τις 31.12.2008 απορροφούν επαρκές τμήμα της εκτιμώμενης ζημίας από το σύνολο των κινδύνων, ώστε ο μεσοσταθμικός Δείκτης Βασικών Κεφαλαίων (ΔΒΚ) για το δείγμα των εννέα τραπεζών να διαμορφώνεται στο ικανοποιητικό επίπεδο του 8,62%, να παραμένει δηλαδή άνω του 8% ακόμη και υπό τις ιδιαίτερα δυσμενείς παραδοχές των σεναρίων. Άλλωστε, πρέπει να σημειωθεί ότι τα δυσμενή σενάρια εφαρμόστηκαν επί των μεγεθών της 31.12.2008, τα οποία είχαν ήδη ενσωματώσει μέρος των επιπτώσεων της κρίσης.
Βεβαίως τα αποτελέσματα δεν είναι ομοιογενή για όλες τις τράπεζες. Η διάμεσος τιμή του ΔΒΚ ανέρχεται σε 9,1% και η πλειοψηφία των τραπεζών διατηρεί ικανοποιητική κεφαλαιακή βάση, ακόμη και μετά την απορρόφηση των ζημιών που θα προέκυπταν από τυχόν υλοποίηση των ακραίων θεωρητικών σεναρίων. Για ελάχιστες τράπεζες όμως, η απορρόφηση ζημιών αυτού του μεγέθους θα οδηγούσε σε αποδυνάμωση της κεφαλαιακής τους βάσης, η οποία πάντως δεν θα αποτελούσε συστημικό κίνδυνο, δηλαδή δεν θα κλόνιζε το συνολικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Υπό τις ιδιαίτερα ακραίες συνθήκες τις οποίες προβλέπουν τα σενάρια που χρησιμοποιήθηκαν, θα απαιτούντο σχεδόν 2 δισεκ. ευρώ, ήτοι 7% περίπου των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών του δείγματος, για να αποκατασταθεί ο ΔΒΚ στο 6%, που θεωρείται το διεθνώς αποδεκτό υπό τις παρούσες συνθήκες όριο, συμβατό με τις αντίστοιχες ασκήσεις προσομοίωσης στις ΗΠΑ. Επίσης, για να προκύψει ποσοστό 8%, που παρέχει ικανοποιητικό περιθώριο επάρκειας, θα απαιτείτο ενίσχυση με ποσό που πλησιάζει τα 3 δισεκ ευρώ ή ποσοστό της τάξεως του 10% των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών του δείγματος. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη ζητήσει, σε όσες περιπτώσεις αυτό απαιτείται, την αύξηση των κεφαλαίων στο κατάλληλο επίπεδο για τις παρούσες και τις εκτιμώμενες μελλοντικές συνθήκες.
Πέτρος Λεωτσάκος
news@bankingnews.gr
